Generic placeholder image

Traugott Fuchs kimdir?

Ünlü bir filolog, ressam, şair, eğitmen ve müzisyen olan Traugott Fuchs, 1906 yılında Alsace-Lorraine bölgesinde küçük bir köy olan Lohr’da Protestan bir rahibin oğlu olarak dünyaya geldi. Yüksek öğrenimine Berlin, Heidelberg, Marburg ve Köln’de devam ederek Romanistik dilleri ve edebiyatı, sanat tarihi, felsefe ve pedagoji alanlarında eğitim gördü. Filozof Karl Jaspers, eğitimci Eduard Spranger ve edebiyat tarihçisi Friedrich Gundolf’tan dersler alan Fuchs’un hayatında, Marburg’da Romanistik dilleri hocası Leo Spitzer ile tanışması önemli bir yer tutar. Fuchs, 1930’lu yılların başlarında Köln Üniversitesi’nde Spitzer’in asistanlığını yaparken, Spitzer’ın Yahudi olması nedeniyle ders vermesi yasaklanınca, ırkçı politikalara karşı verdiği mücadele nedeniyle hakkında soruşturma açıldı. Nazi rejiminden kaçarak Türkiye’ye sığınmış olan Spitzer’in davetiyle Fuchs, 1934 yılında, 28 yaşındayken, İstanbul’a geldi ve İstanbul Üniversitesi’nde Spitzer başkanlığında kurulan Yabancı Diller Okulu’nda çalışmaya başladı. İstanbul Üniversitesi’nin yanı sıra, Erich Auerbach’ın tavsiyesiyle 1943 yılından itibaren Robert Kolej’de Alman ve Fransız dilleri ve edebiyatları üzerine dersler veren Fuchs, aynı yıl doktora tezini tamamladı; ancak danışmanı Spitzer’in onayını alan fakat henüz resmen savunulmayan tezi evinde çıkan bir yangında imha oldu. İkinci Dünya Savaşı sürerken İnönü hükümeti tarafından Çorum’a enterne edilen Alman pasaportlu mülteciler arasında yer alan Fuchs, 18 ay boyunca çalışmalarına ilham veren bu Anadolu kentinde yaşadı. 1978 yılında İstanbul Üniversitesi’nden ayrılan Fuchs, tamamen Boğaziçi Üniversitesi’nde çalışmaya başladı ve bu kurumda 1983 yılına kadar dersler verdi. 1997 yılında vefat ettiğinde, saygın ve başarılı bir eğitmen olmasının yanı sıra, sanat yeteneği, entelektüel birikimi ve çevresindekilerle geliştirdiği insani ilişkiler sayesinde onunla temas etmiş herkes üzerinde derin izler bırakmış olan Fuchs, İstanbul’da bulunan Protestan mezarlığına gömülmüştür.

Koleksiyonda neler var?

Traugott Fuchs, arşivini Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi meslektaşı Prof. Dr. Süheyla Artemel’e emanet etmiş ve bu arşivin Türkiye’de öğrenci ve araştırmacılar tarafından kullanılmasını istemiştir. 2006 yılında Prof. Dr. Selçuk Esenbel ve Prof. Dr. Süheyla Artemel’in girişimleriyle Traugott Fuchs Kültür ve Tarih Mirası Arşivi kurulmuştur. Aynı yıl, Prof. Selçuk Esenbel'in rehberliğinde, Suzan Kalaycı ve Gerald Wiemers “Traugott Fuchs Koleksiyonu”nu arşivleme projesine başlamış ve detaylı bir envanter oluşturmuşlardır. Traugott Fuchs Kültür ve Tarih Mirası Arşivi, Fuchs’un 1934’ten ölümüne kadar yazdığı 5.000’den fazla mektup ve yazışma, yayınlanmamış çeviriler, günlükler, ders ve gezi notlarının yanı sıra, Türkiye’nin 70’li yıllardan itibaren siyasal ve kültürel dokusunu Günaydın gazetesi üzerinden yansıtan “Günaydın Koleksiyonu” ve bunlarla ilgili olarak kaleme aldığı çeşitli yazıları içermektedir. Bu arşiv, çoğunlukla Alman edebiyatının Romantik ve Modern dönemlerine odaklanan bir ihtisas kütüphanesi ve 200’ün üzerinde yayınlanmamış şiir, sanatsal ve sosyolojik öneme sahip sulu ve yağlı boya resimler ile 5.000’in üzerinde eskiz ve skeçlerinden oluşuyor. Fuchs arşivi, özellikle Alman göçmen tarihinin ve İkinci Dünya Savaşı sürecinde ve sonrasında uluslararası düşünce tarihinin şekillenmesinde önemli bir rol oynayan Haymatlos diaspora entelektüellerinin araştırılmasını için zengin bir malzeme sunuyor. Arşivde Türkçe, Almanca, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca ve Latince belgeler bulunuyor.